Het ePortfolio, het komt eraan !

Het ePortfolio, het komt eraan !

‘We onderhouden onze cv (verwarming) beter dan ons eigen CV’.

Het was een van de prikkelende uitspraken op het eerste Nationale ePortfoliocongres van 7 december 2011. Als leerprofessional deed ik de afgelopen tijd veel ervaring op met het Ervaringscertificaat (EVC).  Nieuwsgierig meldde ik me aan voor dit evenement: wat kun je met een ePortfolio?, wat is het?, wie is er mee bezig? Het  woord buzzt rond, maar aansprekende praktijkvoorbeelden: ik kende ze niet.

Mijn conclusie na deze dag: het ePortfolio, dat gaat wat worden, dat komt eraan!

Mensen komen niet vanzelf op de goeie plek

Zo’n 350 mensen uit vele organisaties waren verzameld in het Provinciehuis in Den Bosch. Een relaxte sfeer, goede sprekers. Ton Wilthage, hoogleraar arbeidsmarkt deed de aftrap. Ik heb hem al vaker gehoord de afgelopen tijd. Hij kan helder weergeven, met cijfers, waar het de komende tijd op de arbeidsmarkt om draait.  Krapte, vooral in een aantal sectoren.  De crisis verzacht de scherpte ervan, maar alle organisaties zullen te maken krijgen met moeilijk vervulbare vacatures. Maar ook mismatch. Dat is een kostbaar probleem: mensen die er zijn gaan niet naar die vacatures. Hoe zorg je nu dat die twee sneller bij elkaar komen, dat je als werkgever de mensen vindt en als werknemer de plek die bij je past? Hoe maak je informatie
transparanter? Een ePortolio is één van de knoppen waar je dan aan kunt draaien. Want in zo’n ePortfolio zie je niet alleen wat medewerkers kunnen, maar ook wat ze ‘kunnen kunnen’. Het nieuwe Esperanto op de arbeidsmarkt noemde hij ‘t. Deze ontwikkeling past ook naadloos in het beleid binnen Europa: ‘new skills for new jobs’: het aanbod van vaardigheden en de vraag op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen.

Wat  is een ePortfolio?

Het ePortfolio is een instrument waarmee kan worden bijgehouden over welke talenten, ervaring en
diploma’s een lerende/werkende beschikt. Dat is de kortste definitie die ik tegenkwam. Het gaat dus niet om een eenmalige exercitie, bijvoorbeeld wanneer je een portfolio maakt als onderdeel van een EVC traject. En het is ook niet hetzelfde als een personeelsdossier, want dat is niet van jou. Een ePortfolio is van jou,
jouw gegevens, waar je aan hebt gewerkt, wat je hebt geleerd en hoe je je hebt ontwikkeld, het is eigendom van jou. Zoals ik ergens las: het is een jas, jouw jas, die je steeds aan een andere kapstok kan hangen. Aan
het einde van de dag neem je altijd jouw jas weer mee naar huis. Kortom: jij hebt de regie!

Aansprekende voorbeelden

Er blijken nogal wat dienstverleners in de HR business hun eigen e-portfolio op de markt te brengen. Ik noem er een paar die hun eigen stand hadden en/of een workshop gaven: Ctrl, Meurs, Rapasso, Matchcare, Paragin. Allemaal hun eigen variant. In een van de workshops werd een voorbeeld getoond van ePortfolio in de omroepsector. Whow, dat zag er prachtig uit.

Je bouwt je eigen portfolio op met jouw gegevens, je diploma’s, beschrijving van ervaring. Een uitgebreid cv waaraan  je ook feedback van leidinggevenden of zelfs video’s van jou aan het werk kunt toevoegen. Maar ook waren testjes en vragenlijsten toegevoegd: waar ga je voor?, wat is jouw talent?, waar word je blij van? Tot
zover ken ik het uit de wereld van het Ervaringscertificaat. Maar nu in dit ePortfolio was sprake van interessant maatwerk voor de omroepsector. Zo kon je de functieprofielen uit de sector als meetlat gebruiken. En stel dat je een functie gevonden had, welke vacatures waren daar dan beschikbaar? In jouw regio? Het zat er allemaal in, volgens de workshopleiders.

Als deelnemers stelden we kritische vragen. Was een ePortfolio op deze manier niet vooral gericht op hoger opgeleiden? Hoe toegankelijk was dit voor een medewerker met minder opleiding, die ’t misschien wel het hardst nodig heeft? De antwoorden waren geruststellend:  er was hulp –in de vorm van 4 bijkomsten- mogelijk
bij het vullen van je ePortfolio. En ook waren er goeie ervaringen in de bouw (timmeren) en de grafische sector waar ePortfolio’s op taalniveau 1 en 2 goed werden ingevuld.

Tweede voorbeeld: de zorg

Een andere workshop-voorbeeld met een ander ePortfolio ging over de zorg. Hier is behoefte aan nieuwe instroom. Wat is logischer dan ook te denken aan de grote groep vrijwilligers en na te gaan of die te interesseren zijn voor een ‘echte’ baan in de zorg? Een baan waar je dan wel  een diploma voor moet bezitten? Een ePortfolio kan hier helpen om te inventariseren: welke ervaring heb ik in huis, hoever ben ik af van een diploma, heeft het zin om een officieel Ervaringscertficaat te behalen en daarna (versneld) een diploma?

Push & Pull

Als een ePortfolio zo’n goed instrument kan zijn om als medewerker ‘aan ’t stuur te komen’ van je eigen loopbaan. En vanuit werkgevers om beter zicht te krijgen op de talenten in en buiten je bedrijf die je hard nodig hebt. Hoe kunnen we dan bevorderen dat het ePortfolio snel ‘gemeengoed’ wordt en breder ingevoerd?  Hier ging o.a. een goedbezochte workshop van Cinop over. Welke push-en pullfactoren zagen we?  Een interessante push factor die genoemd werd was: zorg dat iedereen die een uitkering heeft verplicht een e-portfolio maakt. Een pull factor (belemmeringen weghalen) kan in ieder geval zijn: zorg dat het laagdrempelig en goedkoop blijft. Er kwam een hele lijst aan interessante factoren naar boven. Dat het UWV geïnteresseerd is in ePortfolio was al door Theo Mensen, initiatiefnemer van deze dag, genoemd. Het UWV en ook het uitzendwezen start met pilots.

Knelpunten en aanbevelingen

Er zijn nog veel knelpunten om op te lossen. Ook dat werd duidelijk. Uitwisselbaarheid is er een.  Als je je eigen portfolio invult en meeneemt telkens naar een andere werkgever, dan is uitwisselbaarheid (van het ene
systeem naar het andere) een voorwaarde. Hier wordt aan gewerkt door Stichting ePortfolio Support (StePS), initiatiefnemer van deze dag,  die een IT standaard vaststelt waar alle ePortfolio-leveranciers zich aan zouden moeten houden.

Alle aanwezigen op het congres (en ook diegenen die er niet waren) wordt opgeroepen om aanbevelingen te doen, die meegenomen kunnen worden bij de verdere ontwikkeling. Wat zijn mijn aanbevelingen? Ik heb er vier:

1. Zorg dat je flink wat verschillende pilots doet en evalueer ze grondig voordat je breed uitrolt.

2. Begeleid het invullen van een ePortfolio, zeker voor laagopgeleiden. Waarschijnlijk volgt dit ook uit de pilots.

3. Stimuleer en inspireer met onafhankelijke loopbaanontwikkeling/ePortfolio: prachtig. Maar  nooit in
plaats van het verder stimuleren van de dialoog in organisaties, tussen leidinggevenden en medewerkers. Het is een valkuil te denken dat eHR in de plaats kan komen van een goed gesprek. Het gaat er juist om dat we meer doen, niet bezuinigen.

4. Zet (na die pilots) een goede campagne op met hulp van de overheid. Dat heeft bij EVC ook veel goed werk gedaan.

HRD en ePortfolio

Er mag binnen het HRD werkveld veel meer aandacht zijn voor het helpen en ondersteunen van medewerkers in de zoektocht naar het werk dat het beste past bij zijn/ haar talenten en ambitie. Vanuit het  vak moeten we onszelf de vraag stellen bij sommige medewerkers op de arbeidsmarkt: wat brengt hen weer aan het leren? Zodat ze hun loopbaan een nieuwe impuls kunnen geven?  Met mijn ervaringen met EVC weet ik hoe
medewerkers kunnen groeien als ze bezig zijn met de vraag: wat kan ik, wat weet ik, wat wil ik? Daar gaat het ePortfolio bij helpen. Goed nieuws.. ., het komt eraan!

Meer info: StePS

96 Comments